Seljendur valda verðbólgu
01. ágúst 2023Verðbólga er drifin áfram af hagnaði
Isabella M. Weber, aðstoðar prófessor í hagfræði við Massachusetts Háskóla í Amherst skrifar í nýlegri grein sem birt var í Project Syndicate að fjölmargir hagfræðingar og stjórnmálaleiðtogar hjá hinum ýmsu stofnunum hafi komist að þeirri niðurstöðu að hagnaður fyrirtækja sé verulegur drifkraftur verðbólgu í dag.
Nýlegar rannsóknir Seðlabanka Evrópu, OECD, Alþjóðagreiðslubankans og framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins hafa allar sýnt fram á að aukinn hagnaður fyrirtækja hafi átt verulegan þátt í verðbólgu í Evrópu að undanförnu. Þessi "seljenda verðbólga" gerist þegar fyrirtæki velta kostnaðaráföllum yfir á neytendur með því að hækka verð og verja þannig eða auka jafnvel hagnaðarhlutfall þeirra. Sögulegur árangur fyrirtækja við að verja framlegð sína hefur leitt til breytinga í verðbólguáhrifum, þar sem hagnaður þeirra er nú 40% af verðbólguþáttum, sem er hærra hlutfall en launakostnaður.
Þrátt fyrir þennan nýja veruleika eru hefðbundin viðbrögð við verðbólgu áfram að hækka vexti, sem getur haft neikvæðar afleiðingar eins og aukið atvinnuleysi, samdrátt og fjármálaóstöðugleika. Þess í stað er þörf á nýrri stefnu til að draga úr hækkandi hagnaði, hvetja til fjárfestinga, auka framleiðni og hvetja til sanngjarnrar verðlagningar og sölu á fleiri vörum.
Sum lönd hafa tekið upp skapandi aðferðir til að berjast gegn verðbólgu með góðum árangri. Það er mikilvægt fyrir stefnumótun að innleiða stefnu sem byggir á þessum nýja skilningi til að takast á við verðbólgu á áhrifaríkan hátt. Annars gæti verið betra að gera hlé á vaxtahækkunum frekar en að hætta á frekara aðhaldi sem gæti haft skaðleg áhrif á hagkerfið.
Lesa má alla greinina hér